โบราณสถานเวียงลอ (Wiang Lo Historical Site) หรือ เวียงโบราณเวียงลอ ตั้งอยู่ที่ ต.ลอ อ.จุน จังหวัดพะเยา เป็นเมืองโบราณขนาดใหญ่ อายุราว 500–900 ปี มีความรุ่งเรืองในช่วงพุทธศตวรรษที่ 17–21 ตามหลักฐาน ศิลาจารึกและพระพุทธรูปหินทราย ที่ขุดพบในคูเมืองและกำแพงเมือง

ลักษณะทางภูมิศาสตร์และธรรมชาติ

• เมืองเวียงลอตั้งอยู่บริเวณที่ลำน้ำจนไหลลงสู่แม่น้ำอิง เรียกบริเวณนี้ว่า "สบอิง"

• เมืองแบ่งออกเป็นสองฝั่ง คือ ตำบลลอ และ ตำบลหงส์หิน

• บริเวณรอบเมืองมี ทัศนียภาพแม่น้ำอิงและพื้นที่เกษตรกรรมดั้งเดิม

โบราณสถานสำคัญและเส้นทางแนะนำ

• ภายในคูเมืองและกำแพงเมือง พบ โบราณสถานประมาณ 10 แห่ง

• นอกคูเมือง มี ซากโบราณสถานอีกประมาณ 40 แห่ง

• วัดและเจดีย์สำคัญ ได้แก่

  • วัดศรีปิงเมือง (จุดเริ่มต้นแนะนำ)

  • วัดพระเจ้าเข้ากาด

  • กู่พระแก้ว

  • วัดพระธาตุบุนนาค

• สามารถเดินชม เจดีย์ทรงระฆัง และซากวัดร้างหลายแห่ง พร้อมชม วิวแม่น้ำอิงจากจุดสูง

กิจกรรมและประเพณีท้องถิ่น

• นักท่องเที่ยวสามารถเข้าร่วม พิธีทางศาสนา ที่วัดศรีปิงเมือง เช่น การถวายสังฆทาน

• มี อนุสาวรีย์พญาลอ ตามตำนานพื้นบ้าน เชื่อว่าท่านชอบเล่นไก่ชน ชาวบ้านมัก บนบานและถวายรูปปั้นไก่ชน เมื่อประสบผลสำเร็จ

ประโยชน์เชิงการเรียนรู้

• เยี่ยมชมเวียงลอช่วยให้นักท่องเที่ยวเข้าใจ:

  • ความรุ่งเรืองของอาณาจักรล้านนา

  • ภูมิปัญญาด้านชลประทาน ผ่านคันดินกั้นลำน้ำ

  • ศิลปะล้านนา-สุโขทัย ผ่านเจดีย์ วัดร้าง และหลักฐานศิลาจารึก

โดยรถยนต์ส่วนตัว:

• จากตัวเมืองพะเยา ใช้ ถนนพหลโยธิน (ทางหลวงหมายเลข 1) มุ่งหน้าสู่อำเภอจุน ประมาณ 30–35 กม. จากนั้นเลี้ยวเข้าสู่ ถนนสายรองไปตำบลลอ ขับต่อ 5–7 กม. จะถึง โบราณสถานเวียงลอ ครอบคลุมทั้งตำบลลอและตำบลหงส์หิน แนะนำใช้ GPS/Google Maps เพื่อความสะดวกและเผื่อเวลาเดินชมหลายจุดภายในพื้นที่

• เริ่มเยี่ยมชมจาก วัดศรีปิงเมือง เพื่อรับข้อมูลเบื้องต้นและพบพระสงฆ์

• ติดต่อ ศูนย์ข้อมูลท้องถิ่น ที่วัดศรีปิงเมือง เพื่อขอแผนที่และข้อมูลโบราณสถานที่กระจายตัว

• เตรียมรองเท้าและอุปกรณ์เดินสบาย เนื่องจากพื้นที่กว้างและบางจุดเป็นพื้นดิน

• วางแผนเวลาอย่างน้อยครึ่งวันถึงหนึ่งวัน เพื่อสำรวจวัดและเจดีย์สำคัญหลายแห่ง

• ใช้ แผนที่หรือ GPS/Google Maps เพื่อความสะดวกและเข้าถึงทุกจุดที่น่าสนใจ

ค่าเข้าชม:

• ไม่เสียค่าเข้าชม (พื้นที่โบราณสถานเปิด)

เวลาเปิด–ปิด:

• เปิดให้เข้าชม ตลอดทั้งวัน (ช่วงกลางวันแนะนำ 08.00 – 17.00 น.)